بررسی روایی و پایایی مقیاس خشم رانندگان و ارتباط آن با پارامترهای روانشناختی و ارزیابی تفاوت‌ها براساس سن و جنس (مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل (کامل)

نویسندگان
بهنام عبدی 1
سید صابر ناصرعلوی 2
1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر
2 استادیار دانشگاه شهید باهنر
10.22034/21.6.5
چکیده
مقیاس خشم رانندگی (DAS) یکی از معتبرترین و کاربردی‌ترین ابزارها برای سنجش میزان خشم رانندگان است. از همین رو، این مطالعه قصد دارد تا با استفاده از ابزارهای آماری مناسب روایی و پایایی این مقیاس را در بین رانندگان ایرانی مورد ارزیابی قرار دهد. برای سنجش اعتبار این ابزار، از دو روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی ساختار 6 عاملی را برای این مقیاس مناسب دانست. پس از آن، ساختار 6 عاملی بدست آمده از مرحله تحلیل عاملی اکتشافی در دو مدل متمایز با در نظر گرفتن وجود و عدم وجود همبستگی بین خرده مقیاس‌ها و همچنین مدل تک عاملی پرسشنامه به کمک تحلیل عاملی تأییدی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این روش نشان داد که ساختار تک عاملی این ابزار در مقایسه با دو ساختار دیگر مناسب نیست و علاوه بر آن بهترین مقادیر مربوط به ساختار 6 عاملی بدون در نظر گرفتن همبستگی بین مؤلفه‌ها می‌باشد. بر اساس نتایج آزمون ANOVA نیز، به طور کلی از نظر جنسیت و سن در بین شرکت کنندگان ایرانی تفاوت‌های معناداری در خشم رانندگی وجود دارد، که در این بین جوانان و مردان نمرات نسبتاً بیشتری را کسب می‌کنند. علاوه بر این، نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که روابط معناداری بین خرده مقیاس‌های DAS با دو مقیاس افسردگی-اضطراب-استرس (DASS) و پرخاشگری باس پری (BPAQ) وجود دارد. همچنین، بین تعداد تصادفات قابل توجه با انسداد ترافیک، نمرات کلی DASS و BPAQ ارتباط معناداری وجود دارد. از طرف دیگر، روابط بین تعداد تصادفات جزئی نیز با خرده مقیاس رانندگی آهسته و نمره کلی BPAQ از نظر آماری معنادار بود. سرانجام، این مطالعه نشان داد که پرسشنامه DAS معیار معتبر و قابل اعتمادی برای ارزیابی خشم رانندگان ایرانی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله English

Validity and reliability of drivers anger scale and its relationship with psychological parameters and evaluation of differences based on age and sex (Case study: Tehran metropolis)

نویسندگان English

Behnam Abdi 1
saber naseralavi 2
1 MSc student
2 Professor Assistant
چکیده English

The Driving Anger Scale (DAS) is one of the most reliable and practical tools for measuring drivers' anger. Therefore, this study intends to evaluate the validity and reliability of this scale among Iranian drivers using appropriate statistical tools. To assess the validity of this tool, two methods of exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were used. The results of EFA showed the 6-factor structure is suitable for this scale. Then, the 6-factor structure obtained from the EFA, was compared as three type of models. The results of this method showed that the one-factor structure of this tool is not suitable in comparison with the other two structures, especially the bi-factor one. According to the results of ANOVA test, in terms of gender and age, there are significant differences in driving anger among Iranian participants, which young and men get relatively higher scores. In addition, the results of correlation analysis indicated that there are significant relationships between DAS subscales with Depression-Anxiety-Stress Scale (DASS) and Buss-Perry Aggression (BPAQ) scores. Also, there are significant relationship between the number of major accidents with traffic jams, overall DASS and BPAQ scores. On the other hand, the relationships between the number of minor accidents with the slow driving subscale and the overall BPAQ score were statistically significant. Finally, this study showed that the DAS questionnaire is a valid and reliable criterion for assessing the anger of Iranian drivers.

کلیدواژه‌ها English

Driving anger
Aggression
accidents
factor analysis
Violence
[1] Zimmerman, K., Jinadasa, D., Maegga, B., & Guerrero, A. (2015). Road traffic injury on rural roads in Tanzania: measuring the effectiveness of a road safety program. Traffic injury prevention, 16(5), 456-460.
[2] World Health Organization, 2018. Global status report on road safety 2018.
[3] Abdi, A., Nassimi, O., Salehfard, R., & Moghaddam, V. N. (2019). Analysing the Influence of Encroachment Angle and Median Parameters on Safety of Rural Highways Using Vehicle Dynamics Performance. Paper presented at the IOP Conference Series: Materials Science and Engineering.
[4] Ren, Y., & Peng, H. (2013). Factors affecting China traffic accident casualties: an empirical study. Forecasting, 3(32), 1-7.
[5] Iliescu, D., & Sârbescu, P. (2013). The relationship of dangerous driving with traffic offenses: A study on an adapted measure of dangerous driving. Accident Analysis & Prevention, 51, 33-41.
[6] Sullman, M. J. M., Gras, M. E., Cunill, M., Planes, M., Font-Mayolas, S. (2007), “Driving Anger in Spain”. Personality and Individual Differences Journal,”. Vol. 42, No. 4, pp. 701–713.
[7] Stephens, A. N., Groeger, J. A., (2011), “Anger-congruent behaviour transfers across driving situations”. Cognition and Emotion Journal, Vol. 25, No. 8, pp. 1423-1438.
[8] Deffenbacher, J. L., Filetti, L. B., Richards, T. L., Lynch, R. S., & Oetting, E. R. (2003). Characteristics of two groups of angry drivers. Journal of Counseling Psychology, 50(2), 123.
[9] Deffenbacher, J. L., Oetting, E. R., & Lynch, R. S. (1994). Development of a driving anger scale. Psychological reports, 74(1), 83-91.
[10] Spielberger, C. D., Krasner, S. S., & Solomon, E. P. (1988). The experience, expression, and control of anger. In Individual differences, stress, and health psychology (pp. 89-108): Springer.
[11] Deffenbacher, J. L., Deffenbacher, D. M., Lynch, R. S., & Richards, T. L. (2003). Anger, aggression, and risky behavior: a comparison of high and low anger drivers. Behaviour Research and Therapy, 41(6), 701-718.
[12] Van Rooy, D. L., Rotton, J., & Burns, T. M. (2006). Convergent, discriminant, and predictive validity of aggressive driving inventories: They drive as they live. Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 32(2), 89-98.
[13] Deffenbacher, J. L., Stephens, A. N., & Sullman, M. J. M. (2016). Driving anger as a psychological construct: Twenty years of research using the Driving Anger Scale. Transportation research part F: traffic psychology and behaviour, 42, 236-247.
[14] Sullman, M. J. (2006). Anger amongst New Zealand drivers. Transportation research part F: traffic psychology and behaviour, 9(3), 173-184.
[15] Li, F., Yao, X., Jiang, L., & Li, Y. (2014). Driving anger in China: Psychometric properties of the Driving Anger Scale (DAS) and its relationship with aggressive driving. Personality and Individual Differences, 68, 130-135.
[16] Yasak, Y., & Esiyok, B. (2009). Anger amongst Turkish drivers: Driving Anger Scale and its adapted, long and short version. Safety Science, 47(1), 138-144.
[17] Sullman, M. J., Gras, M. E., Cunill, M., Planes, M., & Font-Mayolas, S. (2007). Driving anger in Spain. Personality and Individual Differences, 42(4), 701-713.
[18] Deffenbacher, J. L., Filetti, L. B., Lynch, R. S., Dahlen, E. R., & Oetting, E. R. (2002). Cognitive-behavioral treatment of high anger drivers. Behaviour Research and Therapy, 40(8), 895-910.
[19] Sârbescu, P. (2012). Aggressive driving in Romania: Psychometric properties of the driving anger expression inventory. Transportation research part F: traffic psychology and behaviour, 15(5), 556-564.
[20] McLinton, S. S., & Dollard, M. F. (2010). Work stress and driving anger in Japan. Accident Analysis & Prevention, 42(1), 174-181.
[21] Sullman, M. J., Stephens, A. N., & Yong, M. (2014). Driving anger in Malaysia. Accident Analysis & Prevention, 71, 1-9.
[22] Björklund, G. M. (2008). Driver irritation and aggressive behaviour. Accident Analysis & Prevention, 40(3), 1069-1077.
[23] Villieux, A., & Delhomme, P. (2007). Driving anger scale, French adaptation: Further evidence of reliability and validity. Perceptual and motor skills, 104(3), 947-957.
[24] Buss, A. H., & Perry, M. (1992). The aggression questionnaire. Journal of personality and social psychology, 63(3), 452.
[25] Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335-343.
[26] Jovanovic ́, D., Lipovac, K., Stanojevic ́, P., & Stanojevic ́, D. (2011). The effects of personality traits on driving-related anger and aggressive behaviour in traffic among Serbian drivers. Transportation Research Part F: Traffic Psychology & Behaviour, 14(1), 43–53.
[27] González-Iglesias, Beatriz & Gómez Fraguela, Xose & Luengo-Martín, Angeles. (2012). Driving anger and traffic violations: Gender differences. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour. 15. 404–412.
مهندسی عمران مدرس
دوره 21، شماره 6
آذر و دی 1400
صفحه 75-86