Khorramabadi M, Zakermoshfegh M, Raoofi nasab S. Investigating the effect of Dez dam heightening and Ghadir projects on the reservoir thermal regime and water level variations. MCEJ 2021; 21 (2) :79-91
URL:
http://mcej.modares.ac.ir/article-16-43428-fa.html
1- دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
2- استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول ، mzmoshfegh@yahoo.com
3- سد و نیروگاه دز
چکیده: (2428 مشاهده)
سد دز با حجم 3.3 میلیارد متر مکعب و ارتفاع 203 متر با هدف تولید انرژی برقآبی، کنترل سیل و تامین نیازهای کشاورزی ساخته شده است. با از دست رفتن حدود 700 میلیون متر مکعب از ظرفیت مخزن سد به علت رسوبگذاری و نزدیک شدن تراز رسوبات به آبگیر نیروگاه و از سوی دیگر افزایش تقاضای آب در پاییندست و کاهش آورد ورودی به مخزن به جهت طرحهای توسعه بالادست، بهرهوری مطلوب از سد دز با مشکل مواجه شده است. در راستای علاج بخشی این معضلات، طرح افزایش ارتفاع سد مطرح شده است. از طرفی طرح آبرسانی غدیر با دبی طرح 24 مترمکعب برثانیه جهت انتقال آب از مخزن سد به برخی شهرهای استان خوزستان در دست اجرا میباشد که تاکنون اثرات طرحهای مذکور بر تغییرات تراز سطح آب و لایهبندی حرارتی مخزن سد بررسی نشده است. در این مقاله با بکارگیری مدل دو بعدی CE-QUAL-W2 پس از تحلیل حساسیت، واسنجی و صحتسنجی مدل در شبیه سازی تراز آب، پروفیل حرارتی و کل جامدات محلول، به بررسی تاثیر آب استحصالی از آبگیر غدیر و تغییرات تراز سطح آب در شرایط ترسالی و خشکسالی، پیش و پس از افزایش ارتفاع با لحاظ کاهش و عدم کاهش آورد ورودی به مخزن پرداخته شده است. با توجه به نتایج تحلیل حساسیت مدل، به ترتیب پارامترهای سایهاندازی و ضرایب تجربی a، c و b بیشترین تاثیر را بر رژیم حرارتی مخزن دارند. همچنین تاثیر استحصال آب از آبگیر نیروگاه و آبگیر غدیر، بر لایهبندی حرارتی ناچیز است. با بهره برداری از طرح غدیر و در صورت عدم افزایش ارتفاع سد، میانگین کاهش تراز سطح آب در سالهای آبی نرمال حدود ۱۰.۶۸ متر و همچنین حداکثر کاهش تراز سطح آب حدود بیست متر نسبت به حالت پیش از آبگیری از طرح غدیر می باشد. با افزایش ارتفاع سد دز، شاهد کاهش تعداد روزهای بحرانی-روزهایی که تراز سطح آب پایینتر از حداقل تراز بهرهبرداری است- از 221 روز به 109 روز در دوره کمآبی و کاهش روزهای بحرانی از 42 روز به صفر روز در دوره پرآبی، خواهیم بود.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل (کامل) |
موضوع مقاله:
آب دریافت: 1399/3/17 | پذیرش: 1399/10/23 | انتشار: 1400/3/1