1- گروه مهندسی عمران/دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
2- گروه مهندسی عمران/ دانشگاه خوارزمی ، hossein.mohajeri@khu.ac.ir
3- گروه مهندسی آب/دانشگاه آزاد-واحد علوم و تحقیقات
چکیده: (5209 مشاهده)
یکی از چالشی ترین مباحث هیدرولیکی، بررسی جریان غیرسیلابی با استغراق نسبی پایین (نسبت عمق آب به ابعاد زبری بستر پائین) و با اعداد رینولدز بالا در رودخانههای کوهستانی با بسترهای شنی میباشد. مطالعه حاضر که به بررسی عددی این نوع جریان در مقیاس سنگدانهها پرداختهاست. به این منطور بستر شنی توسط وارد نمودن مدل رقومی در نرم افزار Flow3D به صورت فیزیکی، علاوه بر مدلسازی هیدرولیکی از طریق اعمال ضریب زبری، مدل گردیده شد. پس از صحتسنجی و در پایان مدلسازی، نتایج نشان داد که وجود بستر شنی در این شرایط، بر میدان جریان، بر شدت آشفتگی و تنش برشی بستر به شدت اثر میگذارد. بررسی کمی ناحیه تحت تاثیر سنگدانههای شنی، نشان داد که محدودهی لایهی زبر-ناحیه متشکل از زیرلایه لزج و ناحیه بیننابینی در بسترهای زبر- نه تنها در مکان تغییر مینماید، بلکه براساس پارامترهای آشفتگی مختلف مورد مطالعه نیز این محدوده از 08/0 تا 2/0 عمق جریان تغییر مینماید. چنین مشاهدهای تعریف دقیق و جامع این ناحیه را بسیار مشکل و پیچیده مینماید. همچنین بررسی تغییرات سرعت طولی و متوسط انرژی جنبشی آشفتگی حاکی از تشکیل رگههای طولی تغییرات سرعت و انرژی جنبشی در عرض کانال میباشد. با وجودی که این رگهها با عمق جریان مقیاس میشدند، با توجه به نوع مدلسازی آشفتگی در مطالعه حاضر، تشکیل این رگهها به در هم تنیده شدن گردابهها و دنبالههای تشکیلی در اطراف سنگدانههای شنی تشکیل دهنده بستر نسبت داده شد. در نهایت با بررسی شکل کانتورهای سرعت برشی در کف کانال این نتیجه حاصل گردید که بیشترین سرعت برشی در نزدیکی مرتفعترین سنگدانه تشگیل میگردد که میتواند تا 5 برابر بزرگتر از مقدار متوسط سرعت برشی باشد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل (کامل) |
موضوع مقاله:
سازههای هیدرولیک دریافت: 1398/3/17 | پذیرش: 1398/7/30 | انتشار: 1399/2/10