---

در حالی که روش‌های سنتی بهسازی خاک با استفاده از سیمان یا آهک به طور گسترده مورد تحقیق قرار گرفته‌اند، اما هنوز درک کاملی از رفتار مکانیکی خاک‌های بهسازی شده با افزودنی های جدید مثل پلیمرها وجود دارد. این مطالعه به بررسی خواص مکانیکی خاک‌های استحکام‌بخشی شده با فوم پلی‌یورتان (PU)، نانوسیلیس و الیاف بازالت می‌پردازد. مقاومت فشاری محصور نشده (UCS) و آزمون برش مستقیم بر روی نمونه‌های بازسازی شده ماسه سیلیسی و کربناته با استفاده از ترکیبات مختلف از این مواد انجام شد. پارامترهای مختلفی از جمله مقدار مواد افزودنی و زمان عمل آوری مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می‌دهند که با افزودن فوم PU، نانوسیلیکا یا ترکیب آنها با الیاف، مقاومت فشاری بدون و پارامترهای مقاومت برشی به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. به ویژه، ترکیب PU و الیاف بازالت عملکردی بسیار امیدبخش در بهبود رفتار مکانیکی ارائه می‌دهد، به‌ویژه برای زمان‌های عمل آوری کوتاه که می­تواند در پروژه هایی که زمان اهمیت بالایی دارد، مفید واقع شود. همچنین، شکل گسیحتگی نمونه­ها و ساختار میکروسکوپی نمونه­ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
 

---

فرکانس امواج زلزله متغیر بوده و مقدار سختی فنرها و میرایی میراگرهای متصل به تکیه­گاه­های سازه تابع فرکانس بارگذای است. برای حل مدل­های عددی در حوزه زمان در جهت رفع این مشکل، می­توان از یک فرکانس هدف جهت ثابت ماندن مقادیر سختی و میرایی استفاده نمود. در روش زیرسازه ارائه شده در پژوهش حاضر، فرکانس هدف بهینه آن فرکانسی است که نزدیک­ترین پاسخ­ها را نسبت به مدل سه بعدی غیرخطی صحت­سنجی شده در روش مستقیم ارائه می­دهد. این مطالعه یک مدل عددی سه­بعدی را برای تحلیل پاسخ لرزه­ای سیستم خاک-فونداسیون-سازه مدفون در خاک ماسه­ای (با دانسیته نسبی مختلف) با رفتار الاستیک ارائه می­کند. این مدل قادر است تأثیرات ناهمگنی خاک (تغییرات افزایشی پیوسته مدول برشی در عمق با استفاده از مدل توانی سازگار با مدل رفتاری HSsmall) را لحاظ کرده و با تعیین یک فرکانس هدف بهینه با روش پرکاربرد زیرسازه ادغام گردد. پس از صحت­سنجی مدل پیشنهادی، برای تعیین فرکانس هدف، پاسخ سازه (پل به عنوان مطالعه موردی) به ازای پنج فرکانس اصلی خاک (Case ۱)، فرکانس اصلی سازه (Case ۲)، فرکانس اصلی سیستم خاک-سازه (Case ۳)، فرکانس اصلی سازه با تکیه­گاه فنری (Case ۴) و  فرکانس اصلی سیستم با پای صلب و سختی اصلاح شده (Case ۵) با استفاده از نرم­افزار Matlab محاسبه و با یکدیگر مقایسه شدند. مقایسه امپدانس (سختی و میرایی دینامیکی) شالوده­های واقع بر خاک همگن و ناهمگن و همچنین بررسی پاسخ سازه در دو حالت مذکور از دیگر اهداف این تحقیق است. نتایج نشان داد که در تحلیل زیرسازه تحت زلزله­های سطح بهره­برداری، برای تعیین فرکانس هدف مناسب استفاده از Case ۴ و Case ۵ ضمن ارائه روشی کاربردی پاسخ­های واقع­بینانه­تری ارائه می­دهند.

---

به ­منظور تعیین تأثیر کودهای مرغی و گاوی در پرورش جلبک سبز کلروکوکوم (sp. Chlorococcum)، آزمایشی در شش تیمار شامل ۱/۰، ۴/۰، ۸/۰ گرم در لیتر کود مرغی و ۱/۰، ۴/۰، ۸/۰ گرم در لیتر از کود گاوی با سه تکرار در طرح کاملاً تصادفی به­مدت ۲۸ روز اجرا شد. نتایج نشان داد میانگین بالاترین تراکم سلولی (۱۰^۵×۱/۸۷ سلول در هر میلی­لیتر)، میزان رشد ویژه (۰۵۴/۰ در روز)، بیوماس خشک جلبکی (۶۴۴/۰گرم در لیتر)، کلروفیل a (۴۲/۹ میلی­گرم در لیتر) در پرورش با کود مرغی با غلظت ۸/۰ گرم در لیتر است. به­ منظور مقایسه عملکرد این کودها با سایر محیط­ کشت­ها، آزمایش دوم با پنج تیمار شامل محیط­ کشت BBM (شاهد)، BBM + عصاره خاک، کود مرغی ۸/۰ گرم در لیتر، کود گاوی ۸/۰ گرم در لیتر، و مخلوطی از تمام تیمارها (BBM + عصاره خاک + کود مرغی + کود گاوی به نسبت­ های مشابه) به مدت ۱۵ روز با سه تکرار به­ صورت طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. نتایج مقایسه­ ها نشان داد که عصاره خاک + BBM، بالاترین تراکم جلبک (۱۰^۶×۶/۱۱سلول در هر میلی­لیتر) و بیشترین میزان زیست توده (۸۱/۰ میلی­گرم در میلی­لیتر)، میزان رشد ویژه (۱۳/۰ در روز)، میزان کلروفیل a (۱۵/۱۰ میلی­گرم در لیتر) و کمترین زمان دو برابر شدن جمعیت (۹۷/۴ روز) را داشت. درجمع­بندی نهایی، عملکرد عصاره خاک + BBM در تولید زیست توده و رشد جلبک سبز کلروکوکوم مناسب­تر است.

---

در سال‌های اخیر با پیشرفت علم نانو، بسیاری از محققین به استفاده از این مواد برای حل مشکلات موجود در بخش‌های مختلف صنعت نفت روی آورده‌اند. نانو سیال‌های تهیه شده با این مواد می‌توانند جدایش نفت و گاز در داخل مخزن را تسهیل نمود و میزان برداشت نفت را نسبت به روش‌های فعلی افزایش دهند. لذا در این پژوهش اثر نانو ذرات خاک رس بر روی ضریب برداشت نفت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از دو سیال پایه مختلف آب و اتانول برای پخش شدن نانو ذرات در آن‌ها استفاده شد. اثر افزودن نانو ذرات خاک رس بر روی تغییرات گرانروی و کشش بین سطحی اندازه‌گیری شد. همچنین به منظور بررسی اثر غلظت نانو ذرات در سیال پایه بر روی ضریب برداشت نهایی نفت، نانو سیالات با ۳ و ۵ درصد وزنی نانو ذرات تهیه شدند. نتایج نشان دادند که اگرچه نانو سیالات حاوی نانو ذرات خاک رس پایداری کمی دارند اما در همین شرایط نیز با اضافه کردن آن‌ها به سیال پایه ضریب برداشت نفت افزایش چشمگیری داشت. همچنین اثر این نانو ذرات هنگامی که در سیال پایه آب پخش می‌شوند بیشتر از اتانول خواهد بود. به عنوان مثال در ۵ درصد وزنی، ضریب برداشت نفت با نانو سیال پایه آبی ۷/۴۹ درصد و با نانو سیال پایه اتانولی ۴۶ درصد است.

---

تأثیر ۶ جیره غذایی مختلف شامل جلبک (Scenedesmus quadricauda)، کود مرغی + کود گاوی به نسبت ۱:۱، اسفناج+جعفری+گشنیز به نسبت ۱:۱:۱، جلبک+ خاک، کود+خاک، و سبزی+خاک در پرورش پاروپای آب شیرین robustusAcanthocyclops در شرایط دمای Cº۱±۲۳، ۱۲:۱۲ساعت تاریکی: روشنایی و شدت نور ۶۰ میکرومول فوتون بر مترمربع در ثانیه بررسی شد. بالاترین تراکم جمعیت (۷/۱۶۳±۶/۱۲۸۲ فرد در لیتر)، بالاترین میزان رشد ویژه (۰/۰±۱۷/۰ در روز)، کوتاه‌ترین زمان دو برابر شدن جمعیت (۱۰/۰±۰/۴ روز) در تغذیه با جلبک+خاک به‌دست آمد. تولید ناپلیوس ۴/۴۲±۳/۷۲۷،  ۵/۲۳±۳/۲۷۲، ۷/۱۷±۶/۲۶۷، ۲/۱۸±۰/۱۴۷، ۸/۳±۶/۳۳ و ۱/۷±۰/۲۵ فرد در لیتر و تولید کپه پودیت ۸/۲۶±۳/۳۱۱، ۱/۱۱±۳/۱۲۴، ۰/۱۳±۰/۱۸۳، ۱/۷±۰/۵۹، ۱/۸±۳/۱۴ و ۶/۳±۶/۱۷ فرد در لیتر به‌ترتیب در جیرهای جلبک، جلبک+ خاک، سبزی، سبزی+خاک، کود+خاک و کود به‌دست آمد. همچنین تولید افراد بالغ به‌ترتیب ۸/۲۶±۵/۲۰۸، ۵/۱۶±۶/۵۱، ۷/۲۳±۷/۱۹۲، ۴/۲۸±۷/۹۱، ۶/۳±۷/۸ و ۴/۵±۷/۸ فرد در لیتر بود. بیشترین طول (۱/۲۹±۸/۶۶۳ میکرون) و عرض بدن (۷/۲۳±۲/۵۲۶ میکرون) با تغذیه تیمار سبزی+خاک و سبزی به‌دست آمد. تعداد ناپلیوس، کپه پودیت، بالغین، طول و عرض بدن در جمعیت robustusA.  با BOD، COD وEC  آب همبستگی معنادار نشان داد. یافته‌ها بیانگر پتانسیل مناسب پاروپای robustusA.در پرورش با جیره‌های جلبکی و غیرجلبکی بر اساس میزان تولید، رشد، اندازه بدن،  BOD و COD می‌باشد، اما عملکرد مناسب‌تر درتغذیه با جلبک+خاک و سبزی  به‌دست آمد.  

---

چکیده
برای بررسی اثر تراکم ذخیره‌سازی بر رشد و بازماندگی تیلاپیای نیل در استخر خاکی، بچه ماهی با وزن اولیه ۱۳ گرم در سه تیمار تراکمی ۳، ۶ و ۹ قطعه در متر مربع، هر یک با ۲ تکرار رها‌سازی شده و طی یک دوره ۱۰۵ روزه با استفاده از غذای تجاری قزل‌آلا پرورش یافتند. تغذیه ماهی‌ها براساس جدول و در ساعت‌های روشنایی انجام شد. نتایج نشان داد برخی شاخص‌های رشد مانند وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه، افزایش وزن و بازماندگی با افزایش تراکم به‌طور معناداری کاهش یافت، درحالی‌که با افزایش تراکم ضریب تبدیل غذایی افزایش معناداری را نشان داد (۰۵/۰p<). بالاترین میزان رشد و بازماندگی و نیز پایین‌ترین میزان ضریب تبدیل غذایی در تراکم ۳ قطعه در متر مربع حاصل شد و از این‌رو با توجه به نتایج حاصل از بررسی شاخص‌های رشد و نیز میزان بازماندگی برای دستیابی به بالاترین سود در استخر خاکی تراکم ۳ قطعه در متر مربع مناسب‌تر بود. 

---

طی یک پژوهش فونیستیک برروی کنه­ های هترواستیگمای خاکزی (Acari: Prostigmata: Heterostigmata)، در بهار تا زمستان ۱۳۹۸، در شهر گرگان، استان گلستان، شمال ایران، در مجموع شش گونه از پنج جنس متعلق به دو خانواده شناسایی شدند. از بین آنها، گونه­ های Promicrodispus pumilis (Sevastianov, ۱۹۷۵) و Premicrodispus montanus Khaustov, ۲۰۰۶ گزارش جدیدی برای فون کنه ­های ایران محسوب می ­شوند. همچنین، گونه ­های Pre. akermanae (Sevastianov & Al Douri, ۱۹۸۸)، Paramicrodispus scarabidophilus Hajiqanbar & Rahiminejad, ۲۰۱۲، Pygmodispus (Allodispus) latisternus Paoli, ۱۹۱۱ و Scutacarus sphaeroideus Karafiati, ۱۹۵۹ از نمون ه­های خاک در مح ل­های نمونه­برداری بدست آمدند. پراکنش جهانی این کنه ­ها بررسی شده­است.

---

مقاومت برشی خاکها یکی از مهمترین مباحث در بسیاری از مسائل ژئوتکنیکی است؛ مسائلی از قبیل: ظرفیت باربری پی های سطحی و شمعها، پایداری شیب خاکریزها و فشار همه‌جانبه زمین در دیوارهای حائل. علاوه بر این با توجه به گستردگی آبهای شور در سطح زمین، همواره این احتمال وجود دارد که خاکها تحت تأثیر آبهای شور قرار گیرند. بنابراین شناخت رفتار و عکس‌العمل خاکها تحت تأثیر محلولهای کلریدسدیم می تواند ما را در تصمیم‌گیری صحیح یاری کند. در این مقاله تلاش شده است تا رفتار مقاومتی خاکهای رسی متراکم در برابر آب شور در کوتاه‌مدت و پس از نفوذ به‌مدت ۴۰ روز با توجه به تأثیر تنش همه‌جانبه تشریح و مشخص شود که نفوذ محلولهای کلریدسدیم تا چه حد می تواند بر مقاومت برشی این خاکها اثرگذار باشد.

---

در مهندسی ژئوتکنیک زیست‌محیطی یکی از روشهای مؤثر در رفع انواع آلودگیها از خاک، استفاده از الکتروکینتیک است. اگرچه کائولینیت به‌علت بار منفی کم، قابلیت پایینی در جذب و نگهداری آلاینده‌های زیست‌محیطی دارد، لیکن حضور کربنات در خاکهای حاوی کائولینیت، می‌تواند باعث افزایش قابلیت نگهداری آلودگی در خاک شود. علی‌رغم تحقیقات وسیعی که در زمینه بازده روش الکتروسینتیک در رفع آلودگی از خاکهای مختلف انجام شده، تأثیر حضور کربنات بر راندمان رفع آلودگی به‌ویژه در مقیاس کارگاهی کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. در این تحقیق تأثیر حضور کربنات‌کلسیم بر فرایند رفع آلودگی فلزهای سنگین با استفاده از روش الکتروکینتیک، بر دو نوع خاک کائولینیت و خاک طبیعی بستر مرکز دفن زباله همدان در مقیاس آزمایشگاهی و کارگاهی مطالعه شده است. به نمونه کائولینیت مورد مطالعه مقادیر ۴، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، و ۳۰% کربنات اضافه شد. سپس با اضافه کردن درصدهای مختلف نیترات روی به‌عنوان منبع آلودگی، نمونه فوق تحت آزمایشهای الکتروسینتیک قرار گرفت. همچنین بر اساس مبانی تئوری و نیز مطالعات موجود، الکترود مقیاس کارگاهی طراحی، ساخته و سایت کارگاهی احداث و راه‌اندازی شد. نتایج مقیاس آزمایشگاهی، با رفع آلودگی به‌مدت ۱۰۰ روز بر نمونه خاک طبیعی بستر مرکز دفن زباله همدان در مقیاس کارگاهی، حاوی ۲۵۰۰ ppm یون روی تأیید شد. آزمایشهای انجام شده در مقیاس آزمایشگاهی و کارگاهی نشان می‌دهد که با افزایش درصد کربنات در خاک، راندمان روش الکتروسینتک به مقدار ناچیز ۵% محدود می‌شود.

---

دستیابی به حکمرانی مطلوب خاک مبتنی بر بافتار کشور امری دشوار و نیازمند چارچوب نظری و عملی است. در این راستا الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت و مباحث مطروحه در نشست‌های دو کنگرۀ هفدهم و هجدهم علوم خاک ایران در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفت. حکمرانی امانتمدار محیط ‌زیست، خاک‏‌کره و منابع طبیعی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت که در روابط چهارگانۀ انسان با خدا، انسان با خویشتن، انسان با دیگران و انسان و طبیعت تبلور می‌یابد، نظریۀ کلان و بومی حکمرانی مطلوب خاک‌کره در ارتباط با حکمرانی عمومی کشور را تبیین نظری نموده و زمینۀ گفتمان‌سازی و گذار پارادایمی را فراهم کرده است. در استقرار حکمرانی خاک، ایجاد دفتر خاک در وزارت جهاد کشاورزی و شعب آن در استان‌ها از سال ۱۳۹۶ و تصویب قانون حفاظت خاک با ۲۶ ماده در سال ۱۳۹۸ در مسیر افزایش اثربخشی دولت و سایر قوا گامی مهم برداشته و شاخص‌هایی نظیر حاکمیت قانون، شفافیت و رعایت عدالت نسبت به شاخص‌هایی نظیر پاسخ‌گویی و مشارکت بهتر و منسجم‌تر دیده شده است. در نهادینه‌سازی حکمرانی امانتمدار خاک و تعامل مؤثر و سازندۀ دولت با سایر بخش‌های مدنی، تولیدی و خصوصی، ایجاد پایگاه دادۀ جامع خاک کشور و دسترسی آسان و قانونمند به آن، تعریف شاخص‌های بومی حکمرانی خاک و تشویق مشارکت جوامع محلی در مدیریت منابع خاک پیشنهاد شد. بسط نظری و عملی تبیین‌شده در گرو گذار پارادایمی و گفتمان‌سازی در تمام گروداران ذیل حکمرانی عمومی کشور طی یک فرایند مستمر در تمام سطوح قابل دستیابی است.

---

چکیده
مقادیر ترکیب شیمیایی در بدن آبزیان به نوع تغذیه، محیط زندگی، سن و جنس موجود زنده بستگی دارد. از طرفی دانستن میزان ترکیبات شیمیایی به انتخاب گونه مناسب برای تغذیه انسان و صنایع غذایی کمک می نماید. در این بررسی میزان تغییرات کیفیت گوشت ماهی کپور پرورشی در وزن‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد ۲۵ عدد ماهی کپورپرروشی ۲ ساله در طی سال دوم پرورش از گرو‌ه‌های مختلف وزنی از ۵۰۰ گرم تا ۱۶۰۰ گرم مورد بررسی قرار گرفتند. اندازه‌گیری میزان پروتئین، چربی، خاکستر و ماده خشک گوشت ماهیان در آزمایشگاه مواد غذایی انجام پذیرفت. نتایج بررسی نشان داد که میانگین پروتئین گوشت ماهی کپور پرورشی ۱۰۶/۲±۲۰۹/۱۰ درصد، چربی ۹۳۷/۰±۴۲۹/۹ درصد، خاکستر ۱۹۸/۰±۴۰۷/۱ درصد و ماده خشک ۶۲/۱±۰۳/۲۱ درصد می‌باشد. ضمن اینکه نتایج تحقیق حاضر بیان می¬کند که بین فاکتورهای کیفی گوشت ماهی کپور پرورشی در وزن‌های مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد (P> ۰,۰۵). نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد هیچ ارتباطی بین ترکیبات مغذی (پروتئین، چربی، خاکستر، ماده خشک) گوشت و وزن ماهی کپور معمولی و جود ندارد و وزن ماهی تاثیری بر کیفیت گوشت آن ندارد، بنابراین هیچ تفاوتی در گوشت ماهی کپور در اوزان مختلف از لحاظ ارزش غذایی وجود ندارد.

---

هدف: در این مطالعه حشره‌شناسی برای تعیین پشه خاکی‌های ناقل لیشمانیا، تعداد ۳۵۸ پشه خاکی متعلق به جنس سرژنتومیا در کانون بومی لیشمانیوز احشایی شمال غرب ایران بررسی شدند. مواد و روش‌ها: DNA سینه و شکم پشه خاکی‌ استخراج شد و آلودگی طبیعی آن‌ها به لپتوموناد به‌کمک روش semi-nested PCR و تعیین توالی بخشی از ژن ITS-rDNA مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که دو نمونه پشه خاکی سرژنتومیا دنتاتا به انگل‌های لیشمانیای خزندگان متعلق به زیرجنس سارولیشمانیا آلوده بودند. آنالیز و مقایسه توالی DNA ژن مربوط با اطلاعات بانک جهانی ژن نشان داد که توالی آن ۷۶ درصد با لیشمانیا (سارولیشمانیا) آدلری مشابهت دارد. با این‌حال برای تعیین هویت نهایی آن‌ها باید مطالعات بیشتری صورت پذیرد. از نکات جالب توجه این‌که در این مطالعه یک عدد پشه خاکی گونه سرژنتومیا سینتونی از اماکن انسانی صید شد که از خون هموگلوبین‌دار میزبان پستاندار تغذیه کرده بود. نتیجه‌گیری: زیرجنس سارولیشمانیا به‌علت فقدان فاکتور لیپوفسفوگلیکان توانایی ورود به سلول‌های فاگوسیت‌کننده را نداشته و برای انسان بیماری‌زا نیستند. گلیکواینوزیتول فسفولیپید ساختاری است که در این نوع انگل‌ها وجود داشته و با سرم بیماران کالاآزاری، کمپلکس آنتی‌ژن- آنتی‌بادی ایجاد می‌نماید. به‌علت شباهت آنتی‌ژنیکی این نوع انگل‌ها‌ و انگل‌های لیشمانیای آلوده‌کننده پستانداران، در بررسی‌های سرولوژیک امکان گزارش مثبت‌های کاذب کالاآزار وجود دارد. ناقل این نوع انگل‌ها جنس سرژانتومیا است که بعضی از زیرجنس‌های آن مانند سینتونیوس مشخصات حدواسط جنس فلبوتوموس را نشان می‌دهند. بعضی از گونه‌های این زیرجنس، قادر به گزش انسان هستند. این نخستین گزارش از خونخواری سرژنتومیاها از پستانداران و حضور انگل مشابه لیشمانیا (سارولیشمانیا) آدلری در ایران است.

---

چکیده - محاسبه فشار خاک وارد شونده بر دیوارهای حایل یکی از مسائل اساسی در مهندسی ژئوتکنیک است. در این نوشتار بر مبنای رو شهای تحلیلی، تعیین فشار وارد شونده بر دیوارهایی که تود ههای خاک مسلح در پشت آنها قرار می گیرد، مطالعه شده است. به این منظور روش قطعات افقی مورد بازنگری و تدقیق قرار گرفته و فرمول بندی کامل آن برای خاک های اصطکاکی ارائه شده است. بر مبنای این فرمول بندی فشار خالص وارد شونده بر دیوار محاسبه شده و با نتایج به دست آمده از روش های دیگر مقایسه شده است. همچنین فرمول بندی جدیدی برای ارزیابی فشار واردشونده بر دیوار در خاک های چسبنده ارائه و نتایج آن با روش رانکین مقایسه شده است. بررسی های نشان می دهد که روش قطعات افقی از قابلیت مناسبی برای تحلیل دیوارهای حائل در شرایط مختلف برخوردار است.

---

چکیده فرسایش خاک یکی از عوامل اصلی در کاهش حاصلخیزی خاک، انباشت رسوبات در آبراهه‌ها، کانالهای آبیاری و رودخانه‌ها، کاهش ظرفیت مخازن سدها، تشدید وقوع سیلابهای مخرب و آلودگی محیط زیست می‌باشد. به منظور جلوگیری از پیامدهای منفی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز ضرورت دارد مقدار رسوب و منبع تولید آن مشخص گردد. از آنجا که اکثر حوزه‌های آبخیز کشور فاقد ایستگاههای رسوب‌سنجی می‌باشند از اینرو با استفاده از مدلهای ابداع شده در این زمینه برآورد تولید رسوب الزامی می‌باشد. در این تحقیق که در حوزه آبخیز نوژیان واقع درجنوب شرقی خرم‌آباد انجام شده است، برآورد فرسایش و رسوب حوزه آبخیز نوژیان واقع در استان لرستان با استفاده از مدل MPSIAC۱ و با بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)۲ مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرا کردن مدل MPSIAC، پس از ورود لایه‌های اطلاعاتی به محیط GIS و وزن‌دهی آنها، از تلفیق این لایه‌ها، حوزه آبخیز مورد مطالعه به ۵۲۷ واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. نتیجه بدست آمده نشانگر این است که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC حدود ۲/۴۸۹۳۷۲ تن در سال می‌باشد. با توجه به اینکه میزان رسوب اندازه‌گیری شده در محل ایستگاه هیدرومتری کشور معادل ۸۱۲۴۱۰ تن در سال است، نسبت مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC به آمار رسوب اندازه‌گیری شده ۶۰۲/۰ برابر است. نتیجه بررسی‌های انجام شده در مورد اختلاف موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدلهای تجربی از طریق اصلاح نارساییهای موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است. بنابراین ضرورت دارد پیش از آنکه با اطمینان اقدام به رد یا قبول نتیجه حاصل از بکار‌گیری این مدل نمود، در آبخیزهای معرف کشور کالیبره کردن مدل در تطبیق کامل با شیوه‌های ابداع آن مد نظر قرار گرفته سپس اقدام به واسنجی آن نمود.

---

چکیده- در مقاله حاضر تحلیل عددی گروه ستون سنگی ۱ با طول ده متر ارائه شده که در لایه ای رسی ساخته شدهاند. بارگذاری توسط پی صلب انجام شده است. گروه ستونهای سنگی شامل پنج ستون سنگی می شود که هندسه خاک و ستونها متقارن است. تحلیلهای عددی انجام شده به صورت دوبعدی و کرنشصفحهای است. رفتار مصالح ستون سنگی و خاک اطراف آن با مدل رفتاری الاستوپلاستیک مور- کولمب مدل سازی شده است. در تحلیلهای انجام شده اثر پارامترهای مختلف مانند تعداد ستونها، فاصله ستونها از یکدیگر، طول ستونها، نسبت مدول الاستیسیته مصالح ستون سنگی به مدول الاستیسیته خاک اطراف، اندازه پی و ضریب پواسون مصالح ستون و خاک مطالعه شده اند. نتایج نشان میدهند که شکم دادگی ستون که به گسیختگی آن منجر میشود، در قسمتهای بالایی ستون (بین دو تا چهار برابر قطر ستون از سر ستون) اتفاق میافتد. شکم دادگی در ستونهای داخلی در بخشهای پایینتری نسبت به ستونهای کناری اتفاق میافتد. مهمترین نتیجه بهدست آمده این است که گروه ستون سنگی میتوانند شامل ستونهایی با طول غیر یکسان باشند که ضمن صرفه اقتصادی، هدف از ساخت ستونهای سنگی را در کاهش نشست تأمین کنند.

---

چکیده- سختی خاک ها ثابت نیست و تابع مقدار کرنش است. تاکنون چندین مدل غیرخطی برای تغییر شکل پذیری خاک ها پیشنهاد شده است . در مقاله ی حاضر نخست ، داده هایی از مدول تغییر شکل پذیری خاک های مختلف درشت دانه از جمله خاک تهران به صورت تابع کرنش ارائه می شود . سپس ناتوانی مدل های غیرخطی مثل مدل فاهی در پیش بینی رفتار این نوع مصالح نشان داده می شود . در گام بعدی مدل جدید پیش نهاد شده در این پژوهش که در واقع نوعی مدل اصلاح شده فاهی است بیان می شود و مقایسه های لازم انجاممی شود و در انتها نشست پی برج میلاد تهران با استفاده از محاسبه می شود. در این محاسبه مدل های ساده ی خطی، مدل غیرخطی فاهی و FLAC نرم افزار همچنین مدل پیشنهادی جد ید، در نظر گرفته می شود و نشست به دست آمده از تحلیل ها با نشست اندازه گیری شده به روش میکروژئودزی مقایسه می شود. در خاتمه نتیجه گیری می شود که نحوه ی تغییر سختی خاک های درشت دانه با مدل های متداول مثل مدل فاهی سازگاری ندارد.

---

چکیده- در این مقاله، رفتار دینامیکی و تولید فشار آب حفره ای اضافی در سد خاکی نمونه، با استفاده از نتایج تحلیلهای دینامیکی غیرخطی و با در نظر گرفتن فشار آب حفره ای اضافی تولید شده در مدت زلزله، بررسی شده است. بر پایه نسخه بایرن ۱ از مدل فین ۲، تغییرات نسبت فشار آب حفره ای اضافی در برابر تغییرات پارامترهای مقاومتی اجزای سد و نیز در برابر رفتار اتساعی یا انقباضی مصالح پوسته، که امکان رخداد روانگرایی در آنها ملحوظ شده- مطالعه شده است. همچنین با استفاده از روش مقیاس کردن بیشینه شتاب اعمالی، تغییرات نسبت فشار آب حفره ای اضافی و پدیده روانگرایی در شتابهای بیشینه متفاوت، بررسی شده است. نتایج حاصل، وابستگی پاسخ فشار آب حفره ای را به پارامترهای مقاومتی اجزای سد، زاویه اتساع مصالح و شتاب اعمالی بیشینه نشان می دهد و اینکه در صورت نبود تراکم مناسب در مصالح پوسته، پتانسیل گسیختگی بر اثر روانگرایی بهشدت افزایش می یابد. نتایج همچنین نشان میدهد که در سدهای خاکی ساخته شده با تراکم مناسب مصالح، احتمال وقوع روانگرایی حتی در زلزلههای با دامنه شتاب بسیار زیاد، ناچیز است.

---

چکیده- پاکسازی خاک آلوده به سیانید با روش ها ی مختلف از جمله اکسیداسیون،خاکشویی، تجزیه بیولوژیکی و روش الکتروکینتیک انجام می شود. استفاده از روش الکتروکینتیک برای حذف سیانید تاکنون کم تر استفاده شده است. بنابراین، ای ن تحقیق برای بررسی کارایی این روش در خاک با درصد رس بالا و نفوذپذیزی پایین انجام شد . در روش الکتروکینتیک با قرار دادن دو که تحت یک میدان الکتریکی قرار گرفته است به سمت قطب مثبت (آند ) CN– الکترود داخل خاک و برقراری جریان مستقیم، یون با غلظت (CL) مهاجرت کرده و خاک پالایش می شود. در این پژوهش، پاکسازی خاک سد باطله معدن طلای تکاب از نوع رس سیانید ۴۲۰ میلی گرم بر خاک خشک با استفاده از محلول های آب مقطر و سود ۱ مولار در آند، مورد بررسی قرار گرفت. مایع مورد ۱/۵ با زمان V/cm ۱ و V/cm استفاده در کاتد آب مقطر بود. خاک مورد نظر با رطوبت بهینه با استفاده از جریان مستقیم با شیب ولتاژ خاک،رطوبت، جریان الکترواسمز pH ، عبور جریان به مدت ۷ و ۱۴ روز آزمایش شد. در انتهای دوره، راندمان حذف سیانید از خاک و آمپراژ روزانه اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سیانید در مدت ۷ و ۱۴ روز به ترتیب با راندمان ۶۵ و ۸۰ درصد ۸) به ۱ تا ۲ در نزدیک اند و ۱۲ تا ۱۳ در مجاورت کاتد تغییر کرد. تحلیل نتایج / خاک از میزان اولیه (حدود ۸۳ pH. حذف شده است عوامل اصلی در تعیین راندمان حذف سیانید است. ،pH نشان داد که مهاجرت سیانید به سمت قطب مثبت (آند) و تغییرات کلیدواژگان: سیانید،

---

چکیده  در این تحقیق جداسازی ریزسازواره های تولید کننده سلولاز از خاک درختان انار، انگور، خرمالو و گردو صورت پذیرفت. در این بین خاک درخت خرمالو به دلیل دارا بودن تعداد قارچ های سلولولیتیک بیشتر، انتخاب گردید. تعداد ٧ نوع کپک از این خاک جداسازی گردید که ٣ مورد از این کپک ها دارای فعالیت سلولازی مناسبتری نسبت به بقیه بودند. این سه قارچ که با روش ۱۸srRNA تعیین هویت شدند به ترتیب فعالیت سلولازی Aspergillus niger MZM ۸۹-a۲، Penicillium decumbens ZHE ۸۹-p۳، Penicillium decumbens MMH ۸۹-p۱ می باشند. میزان فعالیت سلولازی این قارچ ها به ترتیب بدین قرار می باشد (U/g) : FPA ١٦٧١/٣، ۵٧۴٠/٣، ١٨١۲/٣ و      Avicelase٦٦٠۵/١، ٣٨٦٩/٣ ، ١۴۵١/١ و  CMCase  ٩۵۰/۲، ۲٦۴۴۰/٠، ۴٦٠۴/٠. همچنین Response surface methodology (RSM) جهت ارزیابی اثر عوامل مختلف مانند محتوای رطوبتی٬ دما و اندازه ذرات٬ بر روی میزان فعالیت FPA Aspergillus niger MZM ۸۹-a۲ مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر تولید سلولاز بهینه در دما(A) ٬  محتوای رطوبتی (B) و اندازه ذرات (C) به ترتیب ۴٩/٬۲٨ ٪ ٦۲/٦٦ و ۲٨/١ می باشد. در این حالت میزان  فعالیت سلولاز ٣۵/۴ (U/g) می باشد. برای تایید مدل٬ آزمایشی در شرایط مقادیر بهینه پیش بینی شده برای هر عامل انجام گرفت. میزان فعالیت آنزیم در شرایط آزمایش ۴/۴۲ (U/g) شد. که مقایسه آن با مقدار پیش بینی شده٬ کارایی مدل ارائه شده را تایید می کند.

---

هدف: امروزه از اپیدمیولوژی مولکولی در تحقیقات مختلف اپیدمیولوژیکی بیماری لشمانیوز احشایی از جمله تعیین ناقلین بیماری استفاده می‌شود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه از سه جایگاه کینتوپلاست DNA، بخش‌های غیرقابل ترجمه ژن‌های ریبوزوم و ژن سیستئین پروتئاز B ژنوم انگل‌های لیشمانیا برای تعیین آلودگی و هویت گونه‌های انگل در پشه خاکی‌های منطقه گرمی استان اردبیل که مهم‌ترین کانون بومی بیماری لشمانیوز احشایی (کالاآزار) در کشور است، استفاده شده است. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که ژنوم کینتوپلاست DNA، بخش‌های غیرقابل ترجمه ژن‌های ریبوزوم و سیستئین پروتئاز B به‌ترتیب برای تعیین لپتوموناد یا بررسی‌های اولیه، شناسایی کمپلکس دونوانی و تعیین هویت اعضای کمپلکس دونووانی مناسب هستند. این مطالعه برای اولین بار ثابت نمود که در منطقه مورد مطالعه هر دو عضو کمپلکس دونووانی یعنی لیشمانیا دونووانی و لیشمانیا اینفانتوم وجود دارند و هر دو انگل توسط پشه خاکی‌های فلبوتوموس پرفیلیوی ترانس کوکازیکوس انتقال پیدا می‌کنند. نتیجه‌گیری: این اولین گزارش از آلودگی طبیعی پشه خاکی‌ها به لیشمانیا دونووانی در ایران است. با توجه به این‌که لیشمانیا دونووانی دارای اکولوژی و زیست‌شناسی کاملاً متفاوت از لیشمانیا اینفانتوم است، ضروری است که مطالعات بیشتری درباره نقش این گونه از کمپلکس در اپیدمیولوژی بیماری در منطقه و کشور انجام شود.