در دهه‌های اخیر تقاضا برای آب بویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک افزایش یافته است و باعث افزایش بهره‌برداری از این منابع شده است. منابع آب‌ ‌زیرزمینی از منابع مهم تأمین آب برای مصارف در بخشهای مختلف از جمله شرب، صنعت و کشاورزی است. امروزه استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، فشارهای وارده بر این منابع را افزایش داده و پیامد‌های محیطزیستی جبران‌ناپذیری را سبب شده است. در این مطالعه از یک مدل نظریه بازی همکارانه جهت بررسی نحوه همکاری میان بهره‌برداران از منابع آب زیرزمینی با هدف مطالعه خسارت محیط‌زیستی و سود ذینفعان استفاده شده است. مدل استفاده شده در این مطالعه برای بررسی یک مسئله کنترل بهینه شامل مباحث اقتصادی، محیط‌زیستی، کشاورزی و متغیرهای هیدرولوژیکی توسعه داده شده است. جهت تعریف و حل مسئله شبیه‌سازی - بهینه‌سازی بصورت منعطف‌تر در این مطالعه، از روش بهینه‌سازی جامعه مورچه‌ها استفاده شده که امکان تمرکز بر گستره متنوع‌تری از اهداف و قیود را فراهم می‌نماید. نتایج نشان می‌دهد که چگونه برداشت‌های بی‌رویه و کنترل نشده در هر آبخوان بر روی سایر ذ‌‌ینفعان از منابع آب‌زیرزمینی که در مجاورت آن آبخوان قرار گرفته‌اند، تأثیر می‌گذارد. همچنین، اثرگذاری بر روی اکوسسیتم‌های آبی نیز مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن به صورت خسارت محیط‌زیستی ارائه شده است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که در حالت تشکیل ائتلاف و همکاری مؤثر میان ذینفعان در نواحی مختلف و در نظر گیری پیامدهای محیط‌زیستی، خسارات محیط‌زیستی نسبت به شرایط وضع موجود کاهش می‌یابد.

واژه‌های کلیدی: مدیریت منابع آب زیرزمینی، رویکرد همکارانه، شبیه‌سازی - بهینه‌سازی، پیامدهای محیط‌زیستی، نظریه بازی

متن کامل [PDF 1319 kb]   (4301 دریافت)