امروزه سدهای بزرگ اعم از خاکی یا بتنی از مهم‌ترین سازه‌های آبی به شمار می‌روند که در تأمین آب موردنیاز جوامع انسانی نقش اساسی را ایفا می‌کنند. پایداری سدها در دهه‌های اخیر مورد توجه خاص طراحان سدهای خاکی بوده است. پدیده قوس زدگی خاک در سدهای خاکی غیر همگن پدیده‌ای است که تنش‌ها را از خاک نرم هسته به خاک سخت پوسته به علت اختلاف جابجایی بین مواد هسته و پوسته منتقل می‌کند. در این ساختار، انتقال تنش بیش‌ازحد به علت پدیده قوس زدگی خاک منجر به وقوع شکست هیدرولیکی در خاک‌های با نفوذپذیری کم هسته خواهد شد که می‌تواند عامل مشکلات داخلی مهم تراوش و نشت باشد. نصب ابزار دقیق و رفتار نگاری آن‌ها در دوران ساخت و بهره‌برداری اولیه کمک شایانی به ارزیابی پارامترهای مهم می‌کند. در تحقیق حاضر با مدل‌سازی سد خاکی بافت در نرم‌افزار المان محدود PLAXIS و مقایسه نتایج با نتایج ابزار دقیق صحت مدل‌سازی تأیید شده و سپس به بررسی پدیده قوس زدگی در سد موردنظر پرداخته شده است. پارامترهای مورد بررسی عبارت‌اند از عرض هسته (شیب جدار هسته)، ضخامت لایه فیلتر بالادست و تراکم‌پذیری پی؛ که در بین این پارامترها مؤثرترین پارامتر جهت کاهش نسبت قوس زدگی شیب جدار هسته می‌باشد که با مسطح‌تر شدن جدار هسته نسبت قوس زدگی به میزان چشم‌گیری کاهش می‌یابد. سپس ضخامت لایه فیلتر می‌باشد که با افزایش ضخامت آن نسبت قوس زدگی کاهش می‌یابد. تأثیر مدول الاستیسیته پی نیز تأثیر ناچیزی داشته و قابل چشم‌پوشی است.

واژه‌های کلیدی: پدیده قوس زدگی، سد خاکی غیر همگن، ابزار دقیق

متن کامل [PDF 992 kb]   (5058 دریافت)