دوره 24، شماره 6 - ( 1403 )                   جلد 24 شماره 6 صفحات 53-39 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.22034.24.6.39

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jahanimehr S, Zakermoshfegh M, Lashkar-Ara B, Gholinezhad F. Water Quality Monitoring and Eutrophication Simulation of Dez River. MCEJ 2024; 24 (6) :39-53
URL: http://mcej.modares.ac.ir/article-16-70782-fa.html
جهانی مهر سینا، ذاکرمشفق محمد، لشکرآرا بابک، قلی نژاد فرهاد. پایش میدانی کیفیت آب و شبیه‌سازی تغذیه‌گرایی رودخانه دز. مهندسی عمران مدرس. 1403; 24 (6) :39-53

URL: http://mcej.modares.ac.ir/article-16-70782-fa.html

پایش میدانی کیفیت آب و شبیه‌سازی تغذیه‌گرایی رودخانه دز
سینا جهانی مهر1 ، محمد ذاکرمشفق* 2، بابک لشکرآرا3 ، فرهاد قلی نژاد4
1- دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران- رودخانه، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
2- دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول ، mzmoshfegh@yahoo.com
3- دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
4- اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان
چکیده:   (808 مشاهده)
آنچه امروز در مهندسی منابع آب به‌عنوان تغذیه‌گرایی موسوم است پاسخ زیستی رودخانه به بالابودن غلظت مواد مغذی از جمله فسفر و نیتروژن است. وضعیت کیفی رودخانه دز در وضع موجود به دلیل برداشت‌های روز اﻓﺰون و سال‌های کم آبی متوالی و در عین حال ﺗﺨﻠﯿﻪ پساب‌های ﺷﻬﺮی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺸﺎورزی ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ در حال تهدید است. در این پژوهش به منظور ﭘﺎیﺶ میدانی و سپس شبیه­سازی تغذیه‌گرایی رودخانه دز هشت ایستگاه پایش با در نظر گرفتن نحوه ورود آلاینده­ها به رودخانه انتخاب شد. از میان متغیرهای کیفی مورد نظر، اکسیژن­ محلول و دمای آب به صورت مستقیم توسط دستگاه قابل ­حمل اندازه­گیری و متغیرهای فسفات و نیترات نیز از طریق نمونه‌برداری و ارسال به آزمایشگاه شیمی آب اندازه‌گیری شدند. سپس مسیر رودخانه ﺑﻪ ﻃﻮل 18 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ توسط مدلHEC-RAS  شبیه‌سازی کیفی شد. ﻧﺘﺎیﺞ ﺷﺒﯿﻪ‌ﺳﺎزی ﺑﺎ داده‌ﻫﺎی مشاهداتی ﻣﻮرد ﻣﻘﺎیﺴﻪ قرار گرفت ﮐﻪ در ایﻦ ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل، دﻣﺎ، نیترات و فسفات اﻧﻄﺒـﺎق ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﺎ داده‌های مشاهداتی داﺷﺘه و مقدار آماره RMSE برای پارامترهای نیترات، دمای آب، اکسیژن محلول و فسفات به ترتیب برابر 0.25، 0.29، 0.67 .و 0.67 میلی‌گرم بر لیتر می‌باشد. ﭘﺲ از  تحلیل حساسیت، ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن و تأیید ﻣﺪل از آن ﺑﺮای ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزی ﭘﺎﺳﺦ رودخانه ﺑﻪ ﺳﻨﺎرﻳﻮ‌ی ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی اﺳـﺘﻔﺎده شد که در این سناریو، تأثیر افزایش دبی رودخانه در میزان کاهش غلظت مواد مغذی بررسی شد. نتایج شبیه‌سازی نشان داد که در سناریو افزایش دبی رودخانه، به دلیل افزایش انحلال اکسیژن محلول و نیز فرایند رقیق سازی، توان خودپالایی رودخانه افزایش و غلظت مواد مغذی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند و شاهد افزایش DO به میزان 5/0-7/0 میلی‌گرم بر لیتر، کاهش میزان نیترات تا 6 میلی‌گرم بر لیتر و کاهش فسفات تا 3/0 میلی‌گرم بر لیتر پس از شبیه­سازی خواهیم بود.
واژه‌های کلیدی: پایش میدانی کیفیت آب، مدلسازی تغذیه گرایی، HEC-RAS، رودخانه دز
متن کامل [PDF 1713 kb]   (68 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل (کامل) | موضوع مقاله: آب
دریافت: 1402/5/4 | پذیرش: 1402/7/27 | انتشار: 1403/2/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.