RT - Journal Article T1 - Laboratory investigation flow pattern and bed topography in the presence of attracting, repelling and deflecting porous spur dikes in the straight channel with erodible bed JF - mdrsjrns YR - 2019 JO - mdrsjrns VO - 19 IS - 3 UR - http://mcej.modares.ac.ir/article-16-21802-fa.html SP - 1 EP - 15 K1 - gabion spur dike K1 - flow pattern K1 - Porosity percentage K1 - bed topography. AB - از جمله روش­های حفاظت از سواحل که در دهه­های اخیر در رودخانه­ها مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از آبشکن­هاست. آبشکن­ها بر روی خطوط جریان اثر گذاشته و با ایجاد تغییراتی در سرعت و جهت جریان موجبات تغییرات عمده در توپوگرافی بستر در اطراف آبشکن و هم­چنین سواحل را فراهم می­آورند. شناخت و جهت­دهی به این تغییرات منجر به ساماندهی به­صرفه رودخانه در نواحی موردنظر خواهد شد. در تحقیق حاضر تاثیر آبشکن­های باز توری­سنگی قائم، جاذب و دافع در مسیر جریان بر توپوگرافی بستر و الگوی جریان مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی عملکرد آبشکن­های مذکور با آبشکن بسته مقایسه خواهد شد. نتایج نشان می­دهد که با کاهش درصد تخلخل آبشکن­ها، انحراف جریان اصلی و شدت جریان­های ثانویه حول آبشکن افزایش یافته که این امر موجب افزایش تغییرات توپوگرافی بستر و ایجاد حفره­های بزرگ­تر حول آبشکن می­شود. با افزایش شدت فرسایش حول آبشکن، رسوبگذاری در کناره­ها افزایش می­یابد. بیشترین آبشستگی (نسبت آبشستگی به عمق جریان) مربوط به آبشکن قائم بسته به میزان 9/0 و کمترین این پارامتر مربوط به آبشکن جاذب با تخلل 50 درصد به میزان 23/0 می­باشد. حداکثر مقادیر آبشستگی برای همه آبشکن­ها در دماغه آبشکن رخ داده است. همچنین در بررسی مقادیر حداکثر سرعت طولی، عرضی و قائم سرعت، به ترتیب برای آبشکن قائم بسته 43، 20 و 14- سانتی­متر بر ثانیه و برای آبشکن جاذب با تخلخل 50 درصد، 43، 9/15 و 11- سانتی­متر بر ثانیه می­باشد. LA eng UL http://mcej.modares.ac.ir/article-16-21802-fa.html M3 ER -