از جمله روش­های حفاظت از سواحل که در دهه­های اخیر در رودخانه­ها مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از آبشکن­هاست. آبشکن­ها بر روی خطوط جریان اثر گذاشته و با ایجاد تغییراتی در سرعت و جهت جریان موجبات تغییرات عمده در توپوگرافی بستر در اطراف آبشکن و هم­چنین سواحل را فراهم می­آورند. شناخت و جهت­دهی به این تغییرات منجر به ساماندهی به­صرفه رودخانه در نواحی موردنظر خواهد شد. در تحقیق حاضر تاثیر آبشکن­های باز توری­سنگی قائم، جاذب و دافع در مسیر جریان بر توپوگرافی بستر و الگوی جریان مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی عملکرد آبشکن­های مذکور با آبشکن بسته مقایسه خواهد شد. نتایج نشان می­دهد که با کاهش درصد تخلخل آبشکن­ها، انحراف جریان اصلی و شدت جریان­های ثانویه حول آبشکن افزایش یافته که این امر موجب افزایش تغییرات توپوگرافی بستر و ایجاد حفره­های بزرگ­تر حول آبشکن می­شود. با افزایش شدت فرسایش حول آبشکن، رسوبگذاری در کناره­ها افزایش می­یابد.
بیشترین آبشستگی (نسبت آبشستگی به عمق جریان) مربوط به آبشکن قائم بسته به میزان 9/0 و کمترین این پارامتر مربوط به آبشکن جاذب با تخلل 50 درصد به میزان 23/0 می­باشد. حداکثر مقادیر آبشستگی برای همه آبشکن­ها در دماغه آبشکن رخ داده است. همچنین در بررسی مقادیر حداکثر سرعت طولی، عرضی و قائم سرعت، به ترتیب برای آبشکن قائم بسته 43، 20 و 14- سانتی­متر بر ثانیه و برای آبشکن جاذب با تخلخل 50 درصد، 43، 9/15 و 11- سانتی­متر بر ثانیه می­باشد.

واژه‌های کلیدی: آبشکن توری‌سنگی، الگوی جریان، درصد تخلخل، توپوگرافی بستر

متن کامل [PDF 1892 kb]   (2681 دریافت)